
Τα κοινωνικά πρότυπα ως....κληρονομιά

Γράφει η Αθηνά Μουζή, μαθήτρια του Γ3'
Δεν είναι λίγες οι φορές που μπορεί να δούμε περίεργες αντιδράσεις ή ακόμα και κριτικές από παιδιά ή εφήβους απέναντι στο «διαφορετικό». Όμως τι είναι το διαφορετικό πράγματι; Ή ακόμα καλύτερα: τι είναι το φυσιολογικό; Εσύ είσαι φυσιολογικός; Η αλήθεια βέβαια είναι πως όλοι είμαστε διαφορετικοί μεταξύ μας. Τα παιδιά αυτά επομένως αντιδρούν ρατσιστικά απέναντι σε κάτι που παρεκκλίνει από εκείνο που έχουν καθορίσει στο μυαλό τους ως «φυσιολογικό». Το αξιοπερίεργο; Πολλές φορές τα άτομα αυτά αντιδρούν έτσι ασυναίσθητα. Πως όμως είναι δυνατόν ένα παιδί σε μια τόσο μικρή και ευαίσθητη ηλικία να έχει αναπτύξει ρατσιστικές απόψεις;
Τα παιδιά από την βρεφική τους κιόλας ηλικία εκτίθενται σε παραμύθια και παιχνίδια που αντιπροσωπεύουν ορισμένα στερεότυπα. Για παράδειγμα πόσες φορές έχουμε ακούσει μια μητέρα να λέει στο μικρό γιο της πως δεν θα αγοράσει μια κούκλα, ακόμα κι αν αυτό είναι που τον ευχαριστεί, διότι η κούκλα είναι «κοριτσίστικο» παιχνίδι; Τα παραμύθια παίζουν έναν εξίσου σημαντικό ρόλο στα «πιστεύω» που θα έχει ένα παιδί στην πορεία. Αρκετές είναι οι φορές που βλέπουμε τις νεαρές κοπέλες των παραμυθιών να ανυπομονούν να παντρευτούν ή ακόμα και να τσακώνονται μεταξύ τους για τον γαμπρό. Αυτό το φαινόμενο περνάει αυτομάτως την άποψη στα μικρά παιδιά πως μια νέα γυναίκα για να νιώσει ολοκληρωμένη πρέπει να παντρευτεί, ανεξαρτήτως από το εάν εκείνη έχει ονειρευτεί άλλα πράγματα, όπως σπουδές και μια καριέρα. Ας πάρουμε όμως ως παράδειγμα και το πιο απλό γεγονός της βάπτισης όπου όταν δούμε την διακόσμηση και τα ροζ μπαλόνια θα σκεφτούμε αμέσως «Κοριτσάκι θα βαπτίζουν.» Το ενδεχόμενο όμως να άρεσε απλώς το χρώμα στους γονείς και να το επέλεξαν ανεξαρτήτως του φύλου του μωρού δεν περνάει από κανενός το μυαλό.
Οι γονείς όμως είναι κυρίως εκείνοι που οδηγούν τα παιδιά τους στο να γίνουν ρατσιστές. Όπως γνωρίζουμε κάθε μικρό παιδί έχει ως πρότυπο τους γονείς του, τους θαυμάζει και συχνά μιμείται τις πράξεις τους. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο λοιπόν όλοι οι γονείς θα έπρεπε να προσέχουν την παραμικρή πράξη τους. Ο γονέας εκείνος που θα προχωράει στον δρόμο με το παιδί του και θα αποφύγει να αγγίξει έναν μουσουλμάνο ή που θα τον κοιτάξει περίεργα δεν έχει σκεφτεί πως αυτό θα ενσωματωθεί στο μυαλό του παιδιού του ως «σωστό» και στην πορεία θα το κάνει και το ίδιο. Από την άλλη και ο γονέας με το παιδί του που θα δει ένα τέτοιο ή και χειρότερο ξέσπασμα ρατσισμού στον δρόμο δεν θα πρέπει να το αγνοήσει, διότι ως γνωστών παραβλέποντας ένα κοινωνικό πρόβλημα βοηθάμε στην διαιώνιση του.
Πολλά παιδιά λοιπόν μαθαίνουν να σκέφτονται και να κρίνουν με αυτόν τον τρόπο και γι’ αυτόν τον λόγο ακριβώς το σχολείο θα έπρεπε να πάρει δραστικά μέτρα, διοργανώνοντας σεμινάρια ή διαλέξεις και παρουσιάζοντας τα προβλήματα που προκαλούν τέτοιου είδους ρατσιστικά στερεότυπα. Άλλωστε, δεν είναι ποτέ αργά για έναν άνθρωπο, πόσο μάλλον στην εφηβεία, να αρχίσει να βλέπει τον κόσμο με άλλο μάτι και να διευρύνει τους ορίζοντες του.